หากคุณเป็นคนหนึ่งที่เคยได้ยินข่าวความน่าหวาดหวั่นของเหตุการณ์ Rug Pull นั่นย่อมแสดงว่าคุณเข้ามาอยู่ในวงการ crypto มาสักพักหนึ่งแล้ว และแน่นอนว่าคุณคงเป็นคนหนึ่งที่ติดตามข่าวในวงการคริปโทอย่างสม่ำเสมอ หากคุณเป็นมือใหม่ที่อยากทราบว่าแท้จริงแล้ว Rug Pull คืออะไรและทำอย่างไรที่ทำให้คุณไม่พลาดตกหลุมพรางของการ Rug Pull
Rug Pull คืออะไร
Rug Pull คือเหตุการณ์ในอุตสาหกรรม crypto เมื่อทีมพัฒนาตัดสินใจละทิ้งโครงการและขายหรือลบสภาพคล่องทั้งหมดอย่างกะทันหัน ชื่อนี้มาจากวลี to pull the rug out from under (ใครบางคน) ซึ่งหมายถึงการถอนการสนับสนุนอย่างรวดเร็วและเกิดขึ้นโดยไม่มีใครคาดคิด
Rug Pull คือเหตุการณ์ที่มักเกิดกับโครงการ Decentralized Finance (DeFi) ซึ่งมีขึ้นเพื่อให้สภาพคล่องแก่แพลตฟอร์มกระดานเทรด Decentralized Exchanges (DEX) ซึ่งเหรียญ DeFi ของโครงการใหม่มักจะไม่อยู่ในรายการของกระดานเทรด Centralized Exchanges (CEX) ซึ่งหมายความว่า DEX เป็นแหล่งกระดานเทรดเพียงแหล่งเดียว
เข้าใจกลไกการทำงานของ DEX ก่อนถูก Rug Pull
DEX คือแพลตฟอร์มกระดานเทรดที่ไม่มีเจ้าของหรือองค์กรมาควบคุม โดย DEX พยายามเสนอทางเลือกแทนการแลกเปลี่ยนแบบรวมศูนย์ แต่ในทางปฏิบัติ DEX ได้รวบรวมข้อดีและข้อเสียของการแลกเปลี่ยนแต่ละประเภท การแลกเปลี่ยนแบบกระจายอำนาจ (DEX) เป็นตลาดแบบเพียร์ทูเพียร์ (P2P) ที่เชื่อมต่อผู้ซื้อและผู้ขายสกุลเงินดิจิทัล ตรงกันข้ามกับการแลกเปลี่ยนแบบรวมศูนย์ (CEX) แพลตฟอร์มแบบกระจายอำนาจนั้นไม่มีการดูแล หมายความว่าผู้ใช้ยังคงควบคุมคีย์ส่วนตัวของตนได้เมื่อทำธุรกรรมบนแพลตฟอร์ม DEX ในกรณีที่ไม่มีหน่วยงานกลาง DEX จะใช้สัญญาอัจฉริยะที่ดำเนินการด้วยตนเองภายใต้เงื่อนไขที่กำหนดและบันทึกธุรกรรมแต่ละรายการไปยังบล็อกเชน
Rug Pull แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก
ในโลกของสกุลเงินดิจิทัลมี2 ประเภทของการRug Pull คือ
- การโจรกรรมสภาพคล่อง
การโจรกรรมสภาพคล่องหรือการขโมยสภาพคล่องเกิดขึ้นเมื่อผู้ก่อตั้งโครงการหรือผู้ผลิตเหรียญ ถอนเหรียญทั้งหมดออกจากแหล่งสภาพคล่องที่ใช้เป็นเงินทุนโครงการ เมื่อสิ่งนี้เกิดขึ้น มูลค่าที่ล็อคอยู่ในเหรียญจะถูกลบออก ทำให้นักลงทุนมีทรัพย์สินที่ไร้ค่าซึ่งไม่สามารถนำไปใช้ทำอะไรได้ การ Rug Pull คือ นี้คือประเภทที่พบได้บ่อยในวงการ DeFi
- การปั่นและเททิ้ง หรือภาษาอังกฤษในวงการคือ Pumping and dumping
เมื่อผู้ก่อตั้งหรือผู้พัฒนา crypto ขายเหรียญดิจิทัลส่วนใหญ่ของตนเองอย่างรวดเร็ว จะเรียกว่าการทุ่มตลาด เมื่อสิ่งนี้เกิดขึ้น ราคาของเหรียญจะลดลงอย่างมากเนื่องจากอุปสงค์ลดลงและอุปทานที่มีอยู่พุ่งสูงขึ้น ในการดึงพรมผู้ก่อตั้งที่ฉ้อฉลจะปั๊มโทเค็นเพื่อเพิ่มมูลค่าและความน่าดึงดูดใจของ cryptocurrency เพื่อกระตุ้นนักลงทุนให้สนใจโครงการ ด้วยการตลาดและการส่งเสริมการขาย เมื่อการเคลื่อนไหวของราคาสูง ผู้ก่อตั้งจะเทขายเหรียญเพื่อทำกำไรจากการโฆษณา
Rug Pull ทำงานยังไงในโลกคริปโตฯ
เมื่อโครงการเริ่มเป็นที่รู้จักเพิ่มสูงและผู้คนเริ่มให้ความสนใจ โครงการสามารถเข้าถึงสภาพคล่องได้ Rug Pull คือเหตุการณ์ที่มักจะเกิดขึ้นในสองรูปแบบ โดยแบบแรกคือเมื่อผู้สร้างขายเหรียญของพวกเขาในราคาสูงและกำจัดสภาพคล่องทั้งหมดของพวกเขา หรือแม้แต่ใช้ประตูหลังใน Smart contract (สัญญาอัจฉริยะ) เพื่อขโมยเงินของนักลงทุน หากไม่มีสภาพคล่องเพียงพอ นักลงทุนต้องดิ้นรนเพื่อขายเหรียญของตนหรือถูกบังคับให้ขายในราคาต่ำ นี่เป็นเพราะกลไกการกำหนดราคาของผู้ดูแลสภาพคล่องอัตโนมัติ (AMM) ที่กำหนดราคาผ่านอัตราส่วนของเหรียญสองเหรียญในกลุ่มสภาพคล่อง หรือเมื่อผู้พัฒนาเหรียญปั่นราคาให้สูงก่อนเทขายเหรียญอย่างรวดเร็ว
จะรู้ได้อย่างไรว่ากำลังจะถูก Rug Pull
สัญญาณของการ Rug Pull คือ
- ราคาของเหรียญที่เพิ่งสร้างขึ้นพุ่งขึ้นในระยะเวลาอันสั้นโดยไม่มีการป้องกันสภาพคล่อง
- หากเจ้าของโครงการสามารถนำเงินทุนออกได้ทันทีหรือหลังจากเปิดตัวโครงการได้ไม่นาน ก็มีโอกาสที่จะมีการ Rug Pull
วิธีหลีกเลี่ยงจากการถูก Rug Pull
ส่วนมากนักลงทุนจำนวนมาก มีแนวโน้มที่จะโฆษณาผ่าน Twitter, Telegram และแพลตฟอร์มโซเชียลมีเดียอื่น ๆ เพื่อปั่นกระแสเหรียญในโครงการของตนเอง ดังนั้นเพื่ป้องกันตัวเองจากการ Rug Pull ก่อนทำการลงทุนในเหรียญใหม่ใด ๆ คุณต้องทำการศึกษาโครงการนั้นอย่างขยันขันแข็งเกี่ยวกับโครงการต่างๆ ซึ่งจะรวมถึงการดูสถานะของผลิตภัณฑ์ เหรียญดิจิทัลที่จะถูกสร้างขึ้น วิธีการกระจายเหรียญดิจิทัลสภาพคล่อง และทีมงาน คุณสามารถลดความเสี่ยงได้โดยศึกษาค้นคว้าจนแน่ใจว่าสิ่งที่กล่าวมาข้างต้นทั้งหมดโปร่งใสและตรวจสอบได้มากที่สุด
5 โปรเจกต์ Rug Pull ที่เคยเกิดขึ้น
- Luna Yield (ลูน่า ยีล)
ที่เกิดขึ้นคือ Luna Yield เปิดตัวผ่าน SolPad ในเดือนสิงหาคมของปี 2021 และอีกไม่กี่วันต่อมา โครงการก็มืดมนและหายไปพร้อมกับเงินดิจิทัลมูลค่ากว่า 6.7 ล้านดอลลาร์ เนื่องจากผู้รวบรวม Yield Farming ได้รับการสนับสนุนจาก SolPad ซึ่งดูเหมือนจะมีชื่อเสียง นักลงทุนจึงรู้สึกสบายใจ แต่สามวันหลังจาก IDO Luna Yield ได้ส่งเงินที่ระดมทุนให้กับ Tornado Cash เพื่อปกปิดเส้นทางของพวกเขาและทำให้ไม่สามารถติดตามได้ และ voila ก็จบลง
- Snow dog (สโนว์ด็อก)
Snowdog Rug Pull คือ เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในปลายเดือนพฤศจิกายน 2021 ซึ่งเป็นการ Rug Pull ครั้งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์ของ Avalanche SDOG เป็นเหรียญมีมที่มีมูลค่ามากกว่า 30 ล้านดอลลาร์ ทำให้เป็นหนึ่งในเหรียญที่ใหญ่ที่สุดแห่งปี
- เหรียญ SquidGame (สควิชเกมส์)
เหรียญ SquidGame Rug Pull คือความโหดร้ายที่เกิดขึ้น ซึ่งแตกต่างจาก Rug Pull อื่น ๆ เพราะมันกลายเป็นไวรัลขนาดใหญ่เนื่องจากถูกจับได้แบบเรียลไทม์จากกล้องระหว่างการสตรีม โดยมีการปั่นราคาการเพิ่มขึ้นของราคาเหรียญโทเค็น ERC-20 ขึ้นไปสูงกว่า 90,000% โดยอ้างอิงกระแสจากซีรีส์ Squid Game ที่ได้รับความนิยมทั่วโลกบน Netflix แน่นอนว่าหลังจากพุ่งไปสูง ราคาเหรียญกลับเหลือเป็น 0 วันต่อมา
- OneCoin (วันคอยน์)
OneCoin เป็นโครงการ Ponzi ที่ใช้ cryptocurrency บริษัทที่อยู่เบื้องหลังโครงการคือ OneCoin Ltd. และ OneLife Network Ltd. ซึ่งก่อตั้งโดย Ruja Ignatova ชาวบัลแกเรีย ซึ่งหายไปในปี 2560 อย่างไรก็ตาม หลังจากที่โครงการระดมทุนได้ 4 พันล้านดอลลาร์ อย่างไรก็ตาม เหรียญนั้นไม่มีการซื้อขายอย่างแข็งขันและไม่สามารถใช้ซื้อสินค้าใดๆ ได้
- Thodex (โธเด็กซ์)
Thodex แพลตฟอร์มสกุลเงินดิจิทัลในข้อหาฉ้อโกง แพลตฟอร์มดังกล่าวประกาศบนเว็บไซต์ว่าได้ระงับการดำเนินการ และให้ผู้ใช้มั่นใจว่าบริการจะกลับมาทำงานอีกครั้งหลังจากห้าวันทำการ แต่ก็ไม่มีการกลับมาเปิดให้บริการอีกเลย ทั้งนี้มีรายงานว่าปริมาณการซื้อขายของ Thodex มีมูลค่าหลายพันล้านดอลลาร์ก่อนที่จะออฟไลน์หายไปตลอดกาล
4 วิธีป้องกันการถูก Rug Pull และการหลอกลงทุนคริปโต
- ศึกษาโครงการใหม่ให้รอบคอบก่อนลงทุนใด ๆ โครงการใหม่กว่าไม่มีผลงานในระยะยาว ดังนั้นอาจมีช่องโหว่ที่ทำให้ผู้ก่อตั้งสามารถดึงเอามูลค่าจากนักลงทุนและเก็บไว้สำหรับตัวเอง
- เลือกลงทุนในเหรียญที่ลิสต์ในกระดานการแลกเปลี่ยนแบบรวมศูนย์ เช่น Binance หรือ Coinbase แม้ว่าการมีอยู่ของสกุลเงินดิจิทัลในกระดานที่มีชื่อเสียงนั้นไม่ได้รับประกันคุณภาพหรือศักยภาพในการลงทุน แต่ธุรกิจเหล่านี้มักจะตรวจสอบสินทรัพย์ก่อนที่จะลงรายการขายในกระดานของพวกเขา
- อย่าลืมว่ากำไรสูงมาพร้อมกับความเสี่ยงสูง กำไรสูงสุดมักจะมาจากโครงการใหม่ที่ความเสี่ยงก็สูงขึ้นเช่นกัน โปรดระมัดระวังเหรียญเหล่านี้มักจะแสดงอยู่ในกระดาน DEX
- ระวังโฆษณาเกินจริงและความกลัวว่าจะพลาด (FOMO ความโลภทำให้เราสามารถตกเป็นเหยื่อของ FOMO
3 กลโกง Rug Pull ที่นักลงทุนควรรู้
- การขโมยสภาพคล่อง นักพัฒนาต้องการแหล่งรวมสภาพคล่องเพื่อให้นักลงทุนสามารถซื้อและขายเหรียญได้ ซึ่งเป็นการสร้างโอกาสในการโจรกรรม ตัวอย่างเช่น นักพัฒนาซอฟต์แวร์อาจสร้างกลุ่มสภาพคล่องซึ่งประกอบด้วยเหรียญและอีเธอร์ที่เพิ่งสร้างใหม่ โดยสัญญาว่าจะล็อกอีเทอร์ใดๆ ไว้ตามระยะเวลาที่กำหนด จากนั้นนักพัฒนาที่ตัวร้ายก็สามารถขโมยสภาพคล่องหรืออีเธอร์จากกลุ่มได้ ปล่อยให้เหรียญที่เพิ่งสร้างใหม่ที่เหลือไร้ค่า
- การขายแบบจำกัด นักพัฒนาสามารถฝังโค้ดใดๆ ลงในสัญญาอัจฉริยะและเหรียญได้ ในบางกรณี นักพัฒนาที่ประสงค์ร้ายจะแทรกโค้ดที่ทำให้ผู้อื่นไม่สามารถขายเหรียญที่สร้างใหม่ได้ เป็นผลให้ราคาเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วและดึงดูดเหยื่อรายใหม่ก่อนที่ผู้ก่อตั้งจะตัดสินใจขายเหรียญ ส่งให้มูลค่าของเหรียญเป็นศูนย์
- การทุ่มตลาด เมื่อนักพัฒนาสร้างโทเค็นโดยเฉพาะเพื่อหลอกลวงผู้คน การทุ่มตลาดเหรียญจะถือว่าผิดศีลธรรมอย่างที่สุดและเลวร้ายที่สุดทางอาญา
7 เช็กลิสต์ป้องกันถูก Rug Pull
- หลีกเลี่ยงโครงการที่ไม่มีการระบุชื่อผู้นำ โครงการ crypto ฉ้อฉลหลายโครงการมีผู้นำที่ไม่ระบุชื่อด้วยเหตุผลที่ชัดเจน ในขณะที่ Bitcoin เป็นข้อยกเว้น คุณควรมองหาทีมที่ได้รับการยอมรับก่อนที่จะลงทุนในสกุลเงินดิจิทัล
- เช็คเรื่องสภาพคล่อง ปัญหาระดับสภาพคล่องต่ำทำให้นักพัฒนาที่ประสงค์ร้ายสามารถปั่นราคาได้ง่าย
- ระวังการกระจายที่ไม่สม่ำเสมอ Etherscan และเครื่องมืออื่นๆ สามารถแสดงให้คุณเห็นการกระจายของเหรียญ Rug Pull คือสิ่งที่เกี่ยวข้องกับกระเป๋าเงินสิบอันดับแรกที่ถือครองเหรียญมากกว่า 20% หรือกระเป๋าเงินเดียวที่ถือครองหรียญมากกว่า 5%
- เช็คและตรวจสอบด้านคุณภาพ โครงการที่มีเว็บไซต์ที่ไม่น่าสนใจ ข้อผิดพลาดทางไวยากรณ์ใน whitepaper หรือปัญหาด้านคุณภาพอื่นๆ ควรเป็นสัญญาณเตือน พวกสแกมเมอร์มักไม่ใช้เวลาไปกับการสร้างวัสดุคุณภาพสูง
- หากมีปริมาณการซื้อขายต่ำหรือมี “มูลค่ารวมที่ถูกล็อก” ในโครงการต่ำ คุณอาจต้องการหลีกเลี่ยงการลงทุนในโครงการนั้นเนื่องจากอาจเป็นเหรียญสัญญาณว่า Rug Pull คือสิ่งที่จะเกิดขี้น
- เช็คผ่าน Token Sniffer ซึ่งมีการระบุรายการสัญญาที่เป็นอันตรายล่าสุด การขโมยข้อมูลและการแฮ็ก ในขณะที่สแกนสัญญาเพื่อหากลโกงที่ เมื่อคลิกที่ชื่อเหรียญ แพลตฟอร์มจะแสดงการแลกเปลี่ยน สัญญา เจ้าของ การวิเคราะห์สภาพคล่อง และรายการช่องโหว่ที่ทราบ
- เช็คผ่านRugDoc ซึ่งจะให้คะแนนสำหรับโครงการโทเค็นที่แตกต่างกันในสเปกตรัมและแบ่งปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญ นอกจากนี้ แพลตฟอร์มดังกล่าวยังมีการตรวจสอบและตรวจสอบ KYC เพื่อตรวจสอบโครงการในระดับที่ลึกขึ้น ซึ่งให้ความมั่นใจมากขึ้นสำหรับโครงการที่มีความเสี่ยงต่ำ
สรุป
แม้ว่าRug Pull คือการหลอกลวง crypto ที่เกิดขึ้นมากในปีที่แล้ว หรือคิดเป็นเงินประมาณ 3 พันล้านดอลลาร์ที่ถูกขโมย แต่คุณสามารถป้องกันตัวเองจากการสูญเสียด้วยการศึกษาและใช้เครื่องมือสัญญาณเตือนเพื่อระบุกลโกงที่อาจเกิดขึ้นได้ เมื่อคุณเข้าใจจากการศึกษาเหล่านี้ คุณจะหลีกเลี่ยงการตกเป็นเหยื่อรายต่อไปได้
